تاریخ : دوشنبه, ۲۶ شهریور , ۱۴۰۳ Monday, 16 September , 2024
۱۱دی
ارزیابی بوم‌شناختی جهت برنامه‌ریزی استفادۀ بهینه از سرزمین مطالعۀ موردی:حوضۀ آبخیز طالقان

ارزیابی بوم‌شناختی جهت برنامه‌ریزی استفادۀ بهینه از سرزمین مطالعۀ موردی:حوضۀ آبخیز طالقان

آدمی در طول تاریخ همواره برای تأمین نیازهای اصلی خود به محیط زیست خود متکی بوده است اما اثراتی را بر سرزمین به خاطر اعمال مدیریت‌ها و مداخلات درست یا نادرست وارد می‎نماید؛ به همین جهت، بررسی توان بوم­شناختی برای توسعۀ آینده سرزمین اهمیت می‌یابد. از طرفی توسعۀ پایدار هنگامی محقق می‌شود که از سرزمین به تناسب ظرفیت‌های آن استفاده گردد.  این مسئله در حوضۀ آبخیز طالقان که دارای قابلیت‌های بالقوه فراوان و تنوع زیست­محیطی است، اهمیت دوچندان دارد و شایسته است از این قابلیت‌ها به شکل بهینه استفاده شود. به همین منظور فرآیند ارزیابی بوم‌­شناختی جهت تعیین مطلوبیت این حوضه برای گسترش کاربری‌های جنگلداری، اکوتوریسم گسترده و کاربری شهری و روستایی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره و GIS انجام گردید. فرآیند عملی پژوهش پس از مطالعات کتابخانه‌ای، جمع‌آوری و پردازش اطلاعات مورد نیاز آغاز گردید. تمامی معیار‌ها براساس مدل اکولوژیک دکتر مخدوم استخراج شد، میزان مطلوبیت هر معیار، جداگانه برای هر کاربری و با تشکیل تابع عضویت فازی به­دست آمد؛ سپس با استفاده از نظرات کارشناسان و با به­کار‌گیری روش تحلیل سلسله­مراتبیAHP، وزن‌ معیار‌ها تعیین شدند. در مرحلۀ بعد عملیات همپوشانی نقشه‌های معیار کاربری بهینه انجام گردید و در نهایت محدودیت‌های حوضۀ آبخیز از آن خارج شدند. نتیجۀ نهایی به صورت نقشه‌هایی است که منطقۀ مورد مطالعه را برای توسعۀ انواع کاربری‌های مورد نظر ارزیابی کرده است. طبق نتایج به­دست آمده ۹% از مساحت حوضه برای توسعۀ شهری و روستایی، ۵% برای کاربری اکوتوریسم گسترده و ۸۶% برای کاربری جنگلداری مناسب است؛ همچنین ۷۰% از مساحت حوضه برای توسعۀ شهری، ۸۵% برای کاربری اکوتوریسم گسترده و ۱۲% برای کاربری جنگلداری نامناسب ارزیابی شدند. توجه به نتایج به­دست آمده می­توان چنین تحلیل کرد که حوضۀ آبخیز طالقان با داشتن محدودیت به لحاظ دارا بودن شیب بالا، ارتفاع زیاد و پتانسیل  لرزه­خیزی نسبتا زیاد، از لحاظ طبیعی قابلیت محدودی جهت توسعه در حوزۀ شهر و روستا و همچنین صنعت اکوتوریسم دارد.

۱۱دی
کاربرد تکنیک AHP در شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر شهرداری کارآفرین با رویکرد توسعه گردشگری

کاربرد تکنیک AHP در شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر شهرداری کارآفرین با رویکرد توسعه گردشگری

شهرداری کارآفرین یکی از راهکارهای جدید در راستای دستیابی به توسعه پایدار است و بخش گردشگری از بخش های مهم اقتصاد شهری و زمینه ساز رشد و پیشرفت آن محسوب می شود.هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی واولویت بندی عوامل مؤثر بر شهرداری کارآفرینی با رویکرد توسعه گردشگری می باشد. لذا شناسایی عوامل موثر بر شهرداری کارآفرینی می تواند راه را برای گسترش توسعه صنعت گردشگری و به تبع آن افزایش درآمد پایدار برای شهرداری ، کاهش بیکاری و رونق اقتصادی و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی می شود. برای رسیدن به هدف ، از روش تحقیق ترکیبی (توصیفی – تحلیلی) استفاده شده است .جامعه آماری تحقیق حاضر در بخش کیفی، جهت گردآوری داده ها از تیم خبرگان و در بخش کمی به منظور انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی از متخصصین و اساتید کارآفرینی و همچنین از شهرداران، مدیران و کارشناسان شهرداری ها ، اعضای شوراهای اسلامی شهر و مدیران و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهر گرگان در سال ۹۷-۹۶ استفاده شد. نمونه آماری حدود ۳۰ نفر از جامعه شهرداران و اعضای شوراهای اسلامی شهر – مدیران و کارشناسان کارآفرینی شهرداری ، مدیران و کارشناسان کارآفرینی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و اساتید متخصص کار در شهر گرگان و روش در این تحقیق از طریق پرسشنامه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. داده های گردآوری شده با استفاده معادلات ساختاری ازفرآیند تحلیل سلسه مراتبی ( AHP ) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند.
در این پژوهش ۲۳ مولفه در قالب ۵ بعد اقتصادی، اجتماعی، محیطی، ترویجی و رفتاری طراحی و مورد آزمون قرار گرفت و از نتایج به دست آمده میتوان استنباط کرد که در شناسایی ابعاد و متغیرهای تأثیرگذار، عامل ترویجی آشنایی با کانالها و منابع اطلاعاتی با وزن نسبی ۱۵۵/۰ در رتبه اول ، عامل اقتصادی فراهم بودن سرمایه و بنیه مالی با وزن نسبی ۰۰۵/۰ در رتبه بیست و سوم بر شهرداری کارآفرینی موثر می باشند .

۱۱دی
مقایسه تحلیلی وضعیت مورفوتکتونیکی حوضه‌های سوبسیدانسی با استفاده از نظریه هندسه فرکتالی (مطالعه موردی: پلایای دامغان و جازموریان)

مقایسه تحلیلی وضعیت مورفوتکتونیکی حوضه‌های سوبسیدانسی با استفاده از نظریه هندسه فرکتالی (مطالعه موردی: پلایای دامغان و جازموریان)

امروزه تئوری مجموعه‌های فرکتال و اندازه‌گیری‌های بعد فرکتالی به طور گسترده‌ای برای توصیف بسیاری از فرآیندهای تکتونیکی به کار می‌رود. این پژوهش با هدف تحلیل وضعیت مورفوتکتونیکی پلایاهای دامغان و جازموریان به عنوان دو حوضه سوبسیدانی به بررسی نتایج بعد فرکتالی گسل و شبکه زهکشی که بیان کننده سکون یا فعالیت تکتونیکی است می‌پردازد. براین اساس محدوده‌هایی را در همه جهات پلایاها تعیین و به روش شمارش جعبه‌ای که از پرکاربردترین روش آنالیز در تحلیل بعد فرکتالی است اعداد هر دو پارامتر را بدست آورده و مناطق را مقایسه و تحلیل می‌نماید. داده-های مورد استفاده در این پژوهش سیستم گسلی حوضه‌های مورد مطالعه در مقیاس نقشه‌های ۲۵۰۰۰۰/۱ زمین‌شناسی و برای الگوی شبکه زهکشی در مقیاس۲۵۰۰۰۰/۱ از نرم‌افزار Arc Hydro است. نتایج بیان می‌کنند که در منطقه جازموریان قسمت جنوبی چاله بالاترین بعد فرکتالی گسل و پایین‌ترین بعد فرکتالی شبکه زهکشی را دارا می‌باشد که نشان از فعالیت بیشتر تکتونیک این محدوده است. پس از آن محدوده‌های غربی و شرقی با ارقام گسلی نزدیک به هم قرار دارند و از آنجا که ابعاد فرکتالی گسل این دو محدوده نزدیک است محدوده‌ای که بعد فرکتالی آبراهه آن کمتر باشد محدوده فعال‌تر در نظر گرفته می‌شود (محدوده غربی)، سپس محدوده شرقی قرار دارد که دارای بیشترین رقم گسلی است و در نهایت محدوده شمالی جازموریان نسبت به سایر قسمت‌ها سکون تکتونیکی بیشتری را تجربه می‌کند. در منطقه دامغان نیز قسمت غربی با بالاترین بعد فرکتالی گسل (۱٫۴۰۳۴) و پایین‌ترین بعد فرکتالی شبکه زهکشی (۱٫۳۷۳۹) مؤید منطقه فعال‌تر تکتونیکی است. پس از آن محدوده‌های شرقی با توجه به ارقام بعد فرکتالی گسل و شبکه زهکشی محدوده فعال است. سپس محدوده شمالی حوضه فعالیت تکتونیکی را نشان می‌دهد که در این محدوده نیز تعداد زیاد زلزله موید این مطلب است و در نهایت محدوده جنوبی نسبت به سایر قسمت‌ها سکون تکتونیکی بیشتری را تجربه می‌کند.

۱۱دی
بررسی اثرات گردشگری بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری (مورد مطالعه: روستاهای استان خراسان شمالی)

بررسی اثرات گردشگری بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری (مورد مطالعه: روستاهای استان خراسان شمالی)

گردشگری به‌واسطه مزایایی و منافع فراوانی که به همراه دارد امروزه از مهم‌ترین اهرم‌های توسعه اجتماعات محلی و روستایی است و توسعه و ترویج آن مورد توافق تمامی برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه روستایی است. چالش‌های فزاینده جوامع روستایی، اهمیت بالای گردشگری در توسعه اجتماعات محلی و توانمندی بالای روستاهای هدف گردشگری در جذب گردشگران، سه عنصر کلیدی برای توجه ویژه به برنامه‌ریزی توسعه گردشگری در روستاهای استان خراسان شمالی هستند. از این‌رو پژوهش کمی و کاربردی حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و علی انجام گرفته است با هدف بررسی اثرات گردشگری بر اجتماعات محلی و توسعه روستایی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را همه سرپرستان خانوار هشت روستای هدف گردشگری استان خراسان شمالی تشکیل می‌دهد که در میان آن‌ها ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده‌اند. ابزار اصلی جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز، پرسشنامه‌ بوده است که روایی و پایایی آن تأیید شده است و برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از نرم‌‌افزارهای SPSS وAmos استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میانگین نمره اثرگذاری گردشگری بر جامعه محلی و میزبان با مقدار ۱۹۵/۳ در سطح ۹۹ درصد اطمینان معنادار بوده و بالاتر از سطح متوسط می‌باشد. همچنین نتایج بررسی وضعیت توسعه روستایی در محدوده مطالعاتی نشان داد میانگین محاسبه شده با مقدار ۱۵۷/۳، به صورت معناداری بالاتر از حد مبنا بوده است و سطح توسعه روستایی نیز بالاتر از حد متوسط ارزیابی شده است. نتایج مدل نهایی معادلات ساختاری برازش شده اثر گردشگری (متغیر مستقل) بر توسعه روستایی (متغیر وابسته) در روستاهای هدف گردشگری استان خراسان شمالی نشان داد مدل مذکور در سطح ۹۹% اطمینان معنی‌دار است. در این مدل مقدار اثر کل ۵۳۵/۰ بوده و در مجموع، گردشگری توانسته است حدود ۲۹% واریانس توسعه روستایی در محدوده مطالعاتی را تبیین نماید.

برچسب ها