بسته حمایتی مستاجران؛ گامی امیدبخش در مسیر عدالت اجتماعی

در روزهایی که بازار مسکن ایران با چالش‌هایی عمیق و چندلایه دست‌وپنجه نرم می‌کند، خبر رونمایی قریب‌الوقوع بسته حمایتی مستاجران از سوی وزیر راه و شهرسازی، نویدبخش تحولی مثبت در این عرصه است. این وعده که قرار است در روزهای آینده رونمایی شده و در جلسه شورای عالی مسکن به تصویب برسد، نه‌تنها نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای ساماندهی یکی از بحرانی‌ترین حوزه‌های زندگی مردم است، بلکه بارقه‌ای از امید را در دل مستأجران ایرانی روشن می‌کند که زیر فشار هزینه‌های سرسام‌آور اجاره‌بها، روزگار سختی را سپری می‌کنند.

بازار مسکن، به‌ویژه حوزه اجاره، سال‌هاست که در گردابی از نابسامانی گرفتار شده است. افزایش بی‌ضابطه اجاره‌بها، نبود سازوکارهای نظارتی مؤثر و فشارهای اقتصادی ناشی از تورم و کاهش قدرت خرید، زندگی را برای اقشار متوسط و کم‌درآمد به‌مثابه میدان مبارزه‌ای طاقت‌فرسا بدل کرده است.

آمارها نشان می‌دهد که در بسیاری از کلان‌شهرها، اجاره‌بها بخش قابل توجهی از درآمد خانوارها را می‌بلعد و این امر، خانواده‌ها را به سوی حاشیه‌نشینی، کاهش کیفیت زندگی و حتی بحران‌های اجتماعی سوق داده است. در چنین شرایطی، مداخله دولت و ارائه بسته‌های حمایتی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت غیرقابل‌انکار است.

فرزانه صادق، که از زمان تصدی وزارت راه و شهرسازی رویکردی عمل‌گرایانه و ضد آمارسازی و ضد شعارگرایی را در پیش گرفته، با این اقدام نشان داده است که صدای دردمند مستأجران را شنیده و برای کاهش آلام آنان آستین همت بالا زده است. این بسته حمایتی، که جزئیات آن به‌زودی اعلام خواهد شد، می‌تواند نقطه عطفی در سیاست‌گذاری‌های مسکن باشد؛ سیاستی که به‌جای تمرکز صرف بر تولید و عرضه، به نیازهای فوری و ملموس اقشار آسیب‌پذیر نیز توجه دارد. آنچه بیش از همه شایسته تحسین است، نگاه جامع و چندجانبه وزیر به مقوله مسکن است. از افتتاح و تکمیل پروژه‌های مسکن به شرط تکمیل خدمات زیربنایی و روبنایی گرفته تا سفرهای متعدد به مناطق محروم مانند سیستان و بلوچستان، صادق نشان داده که توسعه پایدار و متوازن در دستور کار اوست. حال، با ارائه بسته حمایتی مستاجران، این رویکرد تکمیل می‌شود و پیامی روشن به جامعه مخابره می‌کند: دولت در کنار مردم ایستاده است.

حمایت از مستأجران در شرایط کنونی، تنها یک اقدام اقتصادی نیست؛ بلکه گامی در راستای تحقق عدالت اجتماعی است. زمانی که خانواده‌ای مجبور می‌شود بخش اعظم درآمد خود را صرف اجاره کند، فرصت‌های رشد، آموزش و حتی سلامت او به مخاطره می‌افتد. این چرخه معیوب، نه‌تنها فرد را تضعیف می‌کند، بلکه بنیان‌های جامعه را نیز متزلزل می‌سازد. از این‌رو، بسته حمایتی که وزیر وعده آن را داده، می‌تواند با ابزارهایی چون تسهیلات ودیعه مسکن، کنترل اجاره‌بها، یا حمایت از ساخت واحدهای استیجاری، فشار را از دوش مستأجران بردارد. تجربه‌های پیشین، مانند وام ودیعه مسکن در سال‌های گذشته، نشان داده که چنین اقداماتی می‌تواند جابه‌جایی‌های ناخواسته را کاهش دهد و ثبات بیشتری به زندگی مردم ببخشد.

با این حال، موفقیت این بسته در گرو چند اصل اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نخست، شفافیت و سرعت در اجرا: مردم باید به‌وضوح بدانند که این حمایت‌ها چگونه و در چه زمانی به دستشان خواهد رسید. دوم، جامعیت و فراگیری: این بسته باید همه اقشار مستأجر، از کارگران روزمزد گرفته تا کارکنان متوسط شهری، را در بر گیرد. سوم، پایداری: حمایت از مستأجران نباید مقطعی باشد، بلکه باید بخشی از یک راهبرد بلندمدت برای ساماندهی بازار اجاره باشد. فرزانه صادق با تعهد خود به توسعه زیرساخت‌ها و تأکید بر این‌که «پای کار مردم محکم ایستاده‌ام»، این اطمینان را می‌دهد که این اصول را در نظر خواهد داشت.

نگاهی به کارنامه کوتاه اما پربار صادق در وزارت راه و شهرسازی، دلیلی روشن برای خوش‌بینی به این بسته حمایتی است. او که در سفر به چابهار توافق‌هایی برای تسریع توسعه این منطقه را رقم زده و در سیستان و بلوچستان بر پروژه‌های زیربنایی نظارت مستقیم داشته، نشان داده که مدیری عمل‌گرا و پیگیر است. این ویژگی‌ها، در کنار نگاه عدالت‌محورو، می‌تواند تضمین‌کننده اجرای مؤثر این بسته باشد. افزون بر این، تأکید وزیر بر همکاری بین‌دستگاهی و تعامل با نهادهایی چون شورای عالی مسکن، نویدبخش هماهنگی و انسجامی است که برای موفقیت چنین طرح‌هایی حیاتی است.

در پایان، باید گفت که بسته حمایتی مستاجران، بیش از یک طرح دولتی، یک پیام انسانی و اخلاقی است؛ پیامی که می‌گوید در روزگار سخت، هیچ‌کس نباید تنها بماند. این اقدام، اگر با دقت و جدیت اجرا شود، نه‌تنها گره از زندگی جمعیت کثیری از جامعه ایرانی باز خواهد کرد، بلکه اعتماد عمومی به دولت را نیز تقویت می‌کند. فرزانه صادق با این گام، در حال نگارش فصلی نو در تاریخ سیاست‌گذاری مسکن ایران است؛ فصلی که می‌تواند الگویی برای آیندگان باشد. اکنون، چشم‌ها به آینده دوخته شده تا ببینیم این وعده چگونه به بار می‌نشیند تا مرهمی بر زخم‌های کهنه مستأجران. آنچه مسلم است، این است که این تلاش شایسته حمایت و قدردانی است؛ چرا که در پس آن، اراده‌ای برای ساختن فردایی بهتر نهفته است.